تمساح خونی فیلمی کمدی و اکشن است که پس از حضور موفق و پرشور در جشنواره فجر 1402 در اسفندماه همان سال به نمایش درآمد و با استقبال مردم نیز مواجه شد. این فیلم اولین تجربه جواد عزتی بعنوان کارگردان بود که به تهیه‌کنندگی کامران حجازی ساخته شد. جواد عزتی برای این فیلم در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین کارگردان (فیلم اول) را دریافت کرد. لازم به ذکر است که فیلمنامه این فیلم را پدرام افشار نوشته و بازیگرانی چون جواد عزتی، عباس جمشیدی‌فر، بهزاد خلج، سعید آقاخانی، الناز حبیبی، شبنم قربانی و کیومرث مرادی در آن ایفای نقش کرده‌اند. در این مقاله قصد داریم نیم‌نگاهی تحلیلی به این فیلم پرمخاطب و پرطرفدار داشته باشیم و نکات مثبت و منفی آن را برای شما عزیزان بازگو کنیم. شما هم اگر این فیلم را تماشا کرده‌اید حتماً نظرات خود را با ما در میان بگذارید!
نکته: این مقاله حاوی اسپویل می‌باشد!
خوش‌ریتم و باشکوه؛
فیلم با ریتم خیلی خوبی آغاز میشود. با مقدمه‌چینی درست و حسابی و شخصیت‌پردازی منطقی که در همان ابتدای راه نیاز است مخاطب آن را بفهمد. صحنه‌های معرفی هر شخصیت در همان ابتدا سر جای خودش قرار گرفته و رشته داستان شکل‌گرفته را برای این معرفی پاره نمیکند. مثلاً وقتی اسم خاطره می‌آید، سریع شخصیت آن که الناز حبیبی بازی‌اش میکند را تماشا می‌کنیم و یکی دو جمله از زبان شخصیت اصلی می‌شنویم. بقیه شخصیت‌ها مثل بیوک یا فرید هم در همین منوال به مخاطب معرفی میشوند اما همانطورکه گفتیم در جای درست که با توجه به پراکندگی اهداف شخصیت‌ها چنین چیزی برای فهماندن بهتر به مخاطب کاملاً ضروری است. درواقع شاید راوی میتواند به گفتن یک جمله درباره شخصیت اکتفا کند و بعداً به خود شخصیت و ماجراهای متصل به داستان بپردازد اما چنین معرفی و مقدمه‌ای در این شرایط با چنین سبکی از داستان کاملاً احساس میشود.
در ادامه هم این ریتم پرهیجان و منطقی حفظ میشود. اگر تند پیش برود چون نیاز همان سکانس همین است و اگر لحظه‌ای کند شود هم برای پیش‌روی داستان ضروری است. شاید فقط لحظه پمپ بنزین کمی کندتر از حد معمول باشد چون سکانس تعقیب و گریز قبل از آن بیش از حد می‌خنداند و مخاطب را هیجان‌زده میکند. اگر در سالن سینمایی بزر گ و شلوغ تمساح خونی را تماشا کنید با چندین سکانس می‌خندید اما با آن سکانس گریه در ماشین از شدت قهقهه جیغ خواهیدزد. پس اگر قرار باشد برای طولانی‌شدن ریتم کند سکانس پمپ بنزین ایرادی وارد شود، ایراد گل‌درشتی نخواهدبود و در پی نقاط گیرای قبل و بعدش میتوان از آن چشم پوشاند.
تمساح خونی درمقابل دیگر کمدی‌ها؛
هرچند مقایسه واقعاً کار درستی نیست. حداقل من بعنوان مخاطب پروپاقرص سینما مقایسه را دوست ندارم. اما بالاخره هستند مخاطبان پرشماری که سال گذشته فسیل را دیدند و بعد از آن برای هتل غوغا کردند. هم فسیل و هم هتل بسیار خنده‌دار هستند. شاید اگر قرار باشد تمساح خونی را با این دو اثر مقایسه کنیم میتوانیم بگوییم تعداد لحظاتی که شما را بتواند بخنداند کمتر است. چه از لحاظ کمیت چه از لحاظ کیفیت شما احتمالاً با هتل و فسیل بیشتر می‌خندید. اما لحظاتی در فیلم جواد عزتی هست که درجه حرارت خنداندنش بالا میرود و صدای خنده مخاطب در سالن بلند میشود. اما در جایگاه دیگر مقایسه بحث محتوا پیش می‌آید که جای بحث فراوان دارد.
همچنین بخوانید : بررسی دلایل پیشرفت چشمگیر سینمای کمدی!
فسیل خیلی بامحتواست؟ خیر! دغدغه آن‌چنانی ندارد و هدف اولش فقط خنداندن است. هتل هم همین‌طور، به مسائل خیانت می‌پردازد و با کنش‌های بانمک بازیگرانش از بیننده خنده میگیرد. تمساح خونی با وجود تفاوت آشکار در ژانرش نسبت به دو آثار دیگر، هم می‌خنداند و هم نیمچه دغدغه‌ای ارزشمند دارد که برای مردم عادی حائز اهمیت باشد. مثلاً باهوش‌بودن زیردست‌هایی که همیشه توسری‌خورند. این زیردست‌ها دنبال فرصتی برای اثبات و نمایش یک جسارت بی‌مثال هستند. پول وسوسه میکند و چندین پیام از این دست که شاید درمقابل بسیاری از آثار سینمای اجتماعی کشور کم‌بارتر باشد اما به‌هرحال در جایگاه یک فیلم کمدی قابل احترام است. مخصوصاً کمدی‌های این سال‌های ایران که میخواهد به هر زور و ضربی شده بخنداند و در گیشه گرد و خاک کند.
کارگردانی جواد عزتی؛
از هرچه تعریف کنیم، کارگردانی جواد عزتی را باید به مقام اول نکات مثبت فیلم بچسبانیم. او در اولین تجربه کارگردانی‌اش سیمرغ گرفت و انصافاً لایق بود. قاب‌بندی‌های بی‌نقص جواد عزتی و دکوپاژ فوق‌العاده حرفه‌ای او بسیار تحسین‌برانگیز است. نبوغ او در ترکیب‌بندی و نماهایی که ساخته شایسته احترام است و دیگر نکاتی که او از سیر تا پیاز رعایتش کرده او را تبدیل به یک کارگردان بسیار بادانش و حرفه‌ای میکند و برای خودش آینده روشنی خواهدساخت. جواد عزتی که در بازیگری به درجات بالا رسیده و از برترین‌هاست حالا میخواهد کارگردانی‌اش را هم به رخ بکشد و قلب و روح مخاطبان سینما را تسخیر کند. کاری که تا اینجا با بازیگری‌هایش کرده و حالا با کارگردانی‌اش فرمول‌های جدید را امتحان میکند. فرمول‌های کم‌نقصی که در قدم اول هم جواب داده و موفقیت‌آمیز بوده است.
همچنین بخوانید : نقدی بر فیلم سینمایی هتل
در پرانتز باید از لحظه حضور غافلگیرکننده بازیگران مشهور را هم بگوییم. حضوری که بیخود نیست و باعث میشود بیننده بیشتر به پرده نمایش چشم بدوزد و این چشم‌دوختن دقیقاً قبل از شکل‌گیری نقطه عطف اول است. کاری بسیار زیرکانه از جواد عزتی که ظاهراً اولین تجربه کارگردانی‌اش را می‌بینیم اما اگر او را نشناسید باور نمی‌کنید فیلم اولی باشد. پس این نبوغ در کارگردانی در آن سکانسی که چند چهره سرشناس حضور کوتاه دارند هم حس میشود و برای چندمین‌بار لایق تعریف و تمجید است.
پایان‌بندی تمساح خونی
هرچه به پایان فیلم نزدیک میشویم نواقص فیلمنامه کمی آشکار میشود و در پایان‌بندی این نقص خیلی به چشم می‌آید. گره‌گشایی فیلم راحت‌الحلقوم است و آنطور که مخاطب انتظار دارد نیست. با وجود چنین اکشن پرالتهابی حداقل انتظار از اختتامیه فیلم، تنش‌های اوج‌گرفته بین شخصیت‌هاست. اما این تنش‌ها اگر به اوج هم میرسند بیشتر از قبل نیستند و در یک مسیر ساده تمام میشوند. یعنی شاید انتظار داریم زدوخوردی پر از کشمکش در انتها ببینیم. یا منتظریم رفتار خشمگینانه فرید نسبت به دیگر کاراکترها لحظاتی میخکوب‌کننده و پر از هیجان و خنده به همراه داشته باشد. اما اینگونه نیست و در پایان‌بندی، تمساح خونی ضعفی غیرقابل انکار دارد.
مخلص کلام اینکه با وجود ایراد گل‌درشت فیلم در پایان‌بندی، تمساح خونی فیلم باعزت و ارزشمندی است. متفاوت‌تر از انتظار شما نسبت به سینمای کمدی است و این میتواند نقطه عطفی مهم در سینمای اکشن-کمدی این مملکت باشد. جواد عزتی در اولین کارگردانی‌اش نشان داد دنبال تجربه‌های جدید است، نه فقط برای خودش بلکه تجربیات جدیدی که کل سینما را به وجد می‌آورد. منتظر ردپای بزرگ‌تر جواد عزتی در سینما باشید!
امتیاز دیباسین به فیلم: 4 از 5
