قطعاً ورود به عرصه فیلمسازی برای علاقمندان دشواری های فراوانی دارد، چه بصورت تجربی و آزاد به دنبال کسب علم سینما باشید.
چه فیلمنامه نویسی و کارگردانی را بصورت دانشگاهی بیاموزید. به هر طریق این راه دشواری های خاص خود را داراست.
اما اگر هنوز قدمی برنداشته اید و میخواهید فقط با فضای فیلمنامه نویسی در ابتدای راه آشنا شوید بهتر است کتاب های زیادی مطالعه کنید تا به خوبی فیلمنامه نویسی را درک کنید.
ما چند کتاب مفید و پرمحتوا را به شما معرفی خواهیم کرد!
اگر میخواهید فیلمنامه نویسی را از نقطه شروع یاد بگیرید، به ترتیب عناوین زیر، کتاب های مذکور را مطالعه کنید!
1- چگونه فیلمنامه بنویسیم نوشته «سید فیلد»؛
این کتاب برای مبتدی ها و اشخاصی که تازه میخواهند به عرصه فیلمنامه نویسی ورود کنند بسیار مفید و مناسب است.
ناگفته نماند که سید فیلد این کتاب را در سه جلد منتشر کرده اما کتابی که «عباس اکبری» آن را ترجمه کرده چکیده مفید هر سه جلد است.
به نظر خواندن تنها همین کتاب کافی و نیازی به خواندن هر سه جلد نیست.
مهمترین نکته این کتاب و بطورکلی عقیده سید فیلد در فیلمنامه نویسی ساختار سه پرده ای در فیلمنامه است. بسیاری از نویسندگان دنیا از این الگو بهره میبرند و حتی این ساختار بعنوان جامع ترین ساختار فیلمنامه نام برده میشود.
الگوی سید فیلد رایج ترین الگوی فیلمنامه نویسی در صنعت فیلمسازی آمریکا (هالیوود) است. در سالهای اخیر این الگو به سایر کشورها نیز نفوذ کرده و حالا بسیاری از فیلمسازان دنیا از این الگو پیروی میکنند.
2- مبانی فیلمنامه نویسی نوشته «سید فیلد»؛
سید فیلد آموزگار خوبی برای فیلمنامه نویسی است و کتاب های او برای تازه کارها بسیار به درد بخور و مفید است.
این کتاب نیز نکات خوبی را متذکر شده که علاوه بر آن شامل تکنیکهای جذابی در فیلمنامه نویسی میشود. سید فیلد در این کتاب راهنمای گام به گام فیلمنامه نویسی یعنی از فکر تا فیلمنامه را به نحوی واضح و قابل فهم شرح میدهد.
علاوه بر مبتدی ها، کسانی که درک درستی از فیلمنامه نویسی دارند نیز میتوانند با مطالعه این کتاب معلومات خود را در این زمینه بهبود بخشند. این کتاب، شاید بهترین کتاب در زمینه فیلمنامه نویسی نیست اما میتواند بسیار مفید باشد.
3- تکنیک های فیلمنامه نویسی نوشته «چارلی موریتس»؛
این کتاب به مراتب پیشرفته تر از دو کتاب قبلی است، تکینک های فوق العاده و کاربردی که در این کتاب ذکر میشود، دید شما را به فیلمنامه نویسی تغییر میدهد و ذهن شما را آماده چالش های فیلمنامه نویسی میکند.
اما نگران نباشید، چارلی موریتس راه حل های فوق العاده ای برای گشودن گره ذهن شما ارائه میدهد و این باعث میشود، کتاب تکنیک های فیلمنامه نویسی یک کتاب مناسب برای شما باشد!
سعی کنید روزنامه وار کتاب را نخوانید و تمرین ها و چالش هایی که از شما درخواست میکند را با دقت کافی انجام دهید، اینگونه فهم گسترده ای خواهیدداشت.
اگر دو کتاب قبلی را میخوانید، سپس این کتاب را مطالعه کرده و بدانید که حالا آماده فهم مطالب حرفه ای فیلمنامه نویسی هستید و شاید فقط به یک مرور کلی نیاز دارید تا معلومات خود را یکجا جمع کرده و آماده شوید!
4- فیلمنامه نویسی برای پرمشغله ها نوشته «پیلار آلساندرا»؛
گفتیم به یک مرور نیاز دارید، بهترین کتاب برای انجام این فعالیت همین عنوان است. فیلمنامه نویسی برای پرمشغله ها مثل یک معلم با شما کار میکند و به شما تمرینات خوبی ارائه میکند.
این کتاب از شما نشست های ده دقیقه ای برای متن خود درخواست میکند و اینگونه شما (به اصطلاح عامیانه) فیلمنامه را در مشت خود میگیرید.
ختم کلام؛ این کتاب شما را برای مسلط بودن روی طرح، متن و ساختار فیلمنامه آماده میکند و این برای شما بسیار کارساز و مفید خواهدبود. اما به شرطی که تمام تمرینات را با دقت و علاقه دنبال کنید و آن ها را انجام دهید!
5- هفت فیلمنامه نوشته «اصغر فرهادی»؛
فقط لازم نیست مطالب آموزشی را دنبال کنید. حالا که با خواندن چهار عنوان قبلی فیلمنامه نویسی را تا حد خوبی درک کردید، بهتر است فیلمنامه مطالعه کنید.
هفت فیلمنامه از اصغر فرهادی (یکی از برترین فیلمسازان ایران) در این کتاب گردآوری شده است. فیلمنامه کامل فیلم های؛ رقص در غبار، شهر زیبا، چهارشنبه سوری، دایره زنگی، درباره الی، جدایی نادر از سیمین و گذشته در این کتاب نوشته شده است.
اگر همه فیلمنامه ها را بخوانید که نور علی نور اما اگر حوصله ندارید به مرور زمان همه را مطالعه کنید و هر زمان که وقت داشتید این کتاب را باز کنید! سعی کنید همه را بخوانید اما بهتر است دو فیلمنامه درباره الی و جدایی نادر از سیمین را در اولویت قرار دهید. شکی در این حرف نیست که این دو فیلم شاهکارهای سینمای ایران هستند و شما بعنوان کسی که به فیلمسازی علاقمند است باید آنها را مطالعه کنید!
علاوه بر این کتاب فیلمنامه های ایرانی و خارجی دیگری که میتوانید پیدا کنید را بخوانید!
مثلاً کتاب فیلمنامه های ایران برگر (مسعود جعفری جوزانی)، سرخپوست (نیما جاویدی)، وقتی همه خوابیم (بهرام بیضایی) یا نمونه های خارجی، سخنرانی پادشاه (دیوید سیدلر)، میلیونر زاغه نشین (سیمون بوفوی) و … منتشر شده که مطالعه آنها برای شما خالی از لطف نیست و بسیار مؤثر واقع خواهندشد.
6- داستان نوشته «رابرت مک کی»؛
حالا وقت حرفه ای شدن است. این کتاب نکات پیشرفته بی نظیری را شرح میدهد، میتوان به جرئت گفت بین تمام کسانی که کتابی برای آموزش فیلمنامه نویسی نوشته اند رابرت مک کی بهترین است و آموزشات پیشرفته شگفت انگیزی را ارائه میکند.
اگر پنج کتاب قبل را به مقطع ابتدایی مدرسه تشبیه کنیم، کتاب داستان را باید به مقطع دکترا تشبیه کرده و باور کنیم که یک کتاب فوق حرفه ای در دستان ماست.
به همین دلیل بسیاری از کسانی که خیلی خوب با فیلمنامه نویسی آشنا نیستند نمیتوانند درک درستی از این کتاب داشته باشند.
” یادم می آید استادم گفت: این کتاب برای کسانی که با فیلمنامه نویسی آشنا نیستند یا در ابتدای راه هستند، مثل توضیح انتگرال برای یک کودک پیش دبستانی است. ”
شاید با خود بگویید این حجم از حرفه ای بودن بی منطق به نظر میرسد و کار را سخت و پیچیده میکند. اما باور کنید ضروریست و مک کی فوق العاده عمل کرده است.
7- دیالوگ نوشته «رابرت مک کی»؛
این کتاب هم مانند داستان نکات پیشرفته زیادی را ارائه میکند و همانطور که از عنوان کتاب پیداست بیشتر به مسائل نوشتاری و تصویری (دیالوگ، شرح صحنه، فرار از کلیشه و …) میپردازد که خروجی فیلمنامه را تبدیل به یک اثر جذاب و فاقد کلیشه و اغراق کند.
مک کی شاید بطور مستقیم نگفته اما هدف اصلی او در این کتاب این است که به شما آموزش دهد فیلمنامه ای فاقد اغراق و کلیشه و البته دیالوگ هایی طبیعی و درعین حال جذاب برای فیلم خود بنویسید.
با کمی ارفاق؛ کمک این کتاب در بهبود دیالوگ نویسی، از استادان هم بهتر و جامع تر است. این را بسته به تجربه شخصی خویش میگویم. بسیاری از اساتید و مدرسان این حرفه اعلام کرده اند که بدون این کتاب آموزش فیلمنامه نویسی دشوار میشد.
قطعاً عناوین زیادی وجود دارد که آموزش های فیلمنامه نویسی را شامل میشوند اما هفت مورد در این مقاله گلچین شد که قطعاً از بهترین ها هستند.
اگر به فیلمنامه نویسی علاقمندید حتماً با این کتاب ها شروع کنید. اگر وقت ثبت نام در کلاس را ندارید، این کتاب ها خودشان یک کلاس درس کامل برای مباحث فیلمنامه نویسی هستند.