جدیدترین انیمیشن سریالی برپایه شخصیت مرد عنکبوتی با نام «مرد عنکبوتی مهربان محله شما» اواخر ژانویه 2025 شروع به پخش کرد و به ماجراهای اصیل پیتر پارکر در شکل و شمایل جدید پرداخت. داستان سریال در جهان ام‌سی‌یو جریان دارد اما در یک دنیای موازی که تفاوت‌های آشکاری را رقم میزند. داستانی که پیتر پارکر را در روزهای اولیه فعالیت خود بعنوان قهرمان محبوب شهر نشان میدهد و در همکاری‌های مختلف چیزهای جدیدی ارائه میکند. مثل همکاری نورمن آزبورن یا پسرش هری! خلاصه که مرد عنکبوتی مهربان محله شما سریال جدید اسپایدی است که نظرات مخاطبین را هم جلب کرده و توانسته تاحدودی موفق ظاهر شود. در این مقاله نیم‌نگاهی به این مجموعه انیمیشنی خواهیم‌داشت.
اسپایدی اصالت را حفظ میکند
همانطورکه گفتیم، اصالت شخصیت مرد عنکبوتی حفظ میشود و شکل و شمایل ارائه آن متفاوت است. پیتر پارکر همچنان پسری مدرسه‌ای و بی‌سروزبان است که با زن‌عموی تنهای خود زندگی میکند و وضع مالی مناسبی ندارد. درعین‌حال نابغه علم و تکنولوژی است و با گزش یک عنکبوت رادیواکتیوی تبدیل به یک ابرقهرمان شده است. اسپایدرمن برای شروع تازه با یک انیمیشن سریالی نیازمند ارائه متفاوت است نه دغدغه‌های متفاوت. و به این موضوع هم پای‌بند است و دغدغه اصلی را فراموش نمی‌کند. اسپایدی همچنان همان قهرمانی است که می‌شناسیم و تغییری در کلیت آن احساس نمی‌کنیم. اما تغییر هم نیاز است و اینگونه مخاطب احساس میکند دارد یک نسخه بازسازی‌شده را تماشا میکند. کار سخت میشود و شخصیت محبوبی که سال‌هاست قهرمان موردعلاقه نسل‌های گوناگون است باید هم اصالت خود را حفظ کند و هم نوآورانه باشد. اینجا موفقیت مشهود است و شخصیت اسپایدی/پیتر پارکر از این فرمول پیروی میکند.
مارول تاکنون چندین‌بار قصه‌ای خلق کرده که هم به قهرمان اصلی و عناصر اولیه‌اش وفادار بماند و هم با تغییر رویه و ظواهر، حس تازگی را منتقل کند. بزرگ‌ترین نمونه را میتوان انیمیشن مرد عنکبوتی: در درون دنیای عنکبوتی (هر دو قسمت) مثال زد. مرد عنکبوتی همان مرد عنکبوتی بود، همان انسان ساده و جذابی که میخواهد کمک کند اما پیتر پارکر نبود و مایلز مورالز وارد شد. این انیمیشن هم با همین روند، حد وسط را برقرار کرد و با اینکه به موفقیت آن انیمیشن نرسید اما در حد خودش توانست کامیاب باشد. چراکه دنبال تفاوت بود اما بازهم تکرار می‌کنیم با همان قواعد که اصالت اسپایدی حفظ شود.
تغییرات ؛ گاه خوب و گاه بد
تغییرات واضحی در روند داستان‌سرایی مشاهده میشود و شخصیت‌هایی که دست‌خوش این تغییرات شده‌اند گاه جذاب و گاه توی ذوق می‌زنند. اینکه دکتر کانرز تبدیل به یک زن شده و در حاشیه دنبال میشود تغییری گسترده است. هرچند تئوری‌های دنیای موازی این مسئله را حل میکند اما لزوم این تغییر گل‌درشت آنقدرها که باید و شاید حس نمیشود. یا شخصیت هری آزبورن که شکل و شمایل دیگری دارد و در برخورد با اسپایدرمن و حتی پیتر پارکر مثل همیشه نیست. هری آزبورنی که دوست صمیمی پیتر بود و در چندین نسخه کمیک خودش را فدای پیتر پارکری میکند که میداند مرد عنکبوتی است. این تغییرات نه اینکه بد باشند اما توی ذوق می‌زنند و الزام استفاده از آن‌ها چندان خوشایند نیست.
با این وجود، روایت داستان میتواند جذابیت و اصالت را حفظ کند و شخصیت‌ها را با منطق تازه‌اش جلو ببرد. درواقع ریتم روایی داستان این نواقص را کمرنگ جلوه میکند و میتواند یک اسپایدی محبوب نمایش دهد. نکته بعدی پیش‌بینی‌پذیری داستان است که به مذاق مخاطبان خیلی خوش نمی‌آید.
در انیمیشن مرد عنکبوتی ورژن 2025 عنصری به نام غافلگیری وجود ندارد و تقریباً همه چیز را میتوان به راحتی آب خوردن پیش‌بینی کرد. چراکه قبلاً با شرورها و شخصیت‌های گوشه و کنار آشنا شده و میدانیم چه سرنوشتی داشته‌اند. پس پرداختن به این مسائل عنصر غافلگیری که اتفاقاً باعث جذابیت دوچندان این دست فیلم‌ها میشود را به صفر میرساند و به غیر از آخرین قسمت از فصل یک، دیگر مخاطب از چیزی شگفت‌زده نمیشود. اما بازهم نکته قبلی صدق میکند، ریتم روایی داستان میتواند تاحدودی نواقص را بپوشاند و مخاطب را همراه کند. بنابراین بزرگ‌ترین نقطه قوت سریال همین است: ریتم روایی درست و حساب‌شده!
اسپایدی در هیبت انیمیشن
از لحاظ انیمیشن‌سازی، ضعف‌هایی انکارناپذیر مشهود است. چه در طراحی بصری شخصیت‌ها یا فضای سریال و چه در حرکات، طراحی قوی نیست. چند شخصیت را در تمام مدت کپی‌شده می‌بینیم، بدون هیچ تغییری در ظاهر و چهره. هرچند شکل و شمایل ساخت و پرداخت چنین انیمیشن‌هایی جذاب است و میتواند گلیم خود را از آب بیرون بکشد اما نیازمند خلاقیت‌هایی هست که عیب‌ها را کنار بزند و داستان را اولویت قرار دهد. این انیمیشن چندان هوشمندانه از این خلاقیت بهره نمی‌برد و فضای کمیک و مفرحی که ساخته را به منطق و خلاقیت در انیمیشن‌سازی ترجیح میدهد. درواقع فقط داستان میتواند جذابیت خود را حفظ کند و از منظر انیمیشن‌سازی، اسپایدی 2025 چندان موفق عمل نمی‌کند. فقط شخصیت پیتر پارکر با اهمیت فراوان طراحی شده و اتفاقاً همین میشود دلیل اعتراض مخاطب! کم‌اهمیت‌بودن دیگر شخصیت‌ها در موضوع انیمیشن‌سازی و رهاشدن آن‌ها که به نوعی یک نقطه ضعف محسوب میشود.
علاوه بر آن جزئیات طراحی‌شده هم با دقت و خلاقیت نیست و این ضعف جایی آشکارتر از همیشه به نظر میرسد که زدوخوردها و لحظات اکشن آن‌چنان روان و پویا نیستند و از ریتم خارج می‌شوند. حتی برخی حس می‌کنند پشت این ضعف‌ها و نواقص عمدی برای کاهش هزینه و البته تغییر رویه همیشگی پنهان شده است. اگر این‌چنین بوده احتمالاً خود سازندگان به این ایراد پی برده‌اند و شاید برای فصل‌های بعدی برای برطرف‌کردن آن تلاش کنند. خلاقیت در طراحی و انیمیشن‌سازی باید بهتر از این‌ها باشید چون مارول قبلاً ثابت کرده این نکات را میداند و کاملاً هوشمندانه آن‌ها را می‌سازد. اینکه در این انیمیشن از این هوش و خلاقیت بهره نبرده و جزئیات دقیق و جذابی را رعایت نکرده است جای تعجب دارد!
حرف آخر درباره مرد عنکبوتی دوست‌داشتنی
مرد عنکبوتی شخصیتی دوست‌داشتنی و به جرئت محبوب‌ترین ابرقهرمان تمام دنیاست. در این انیمیشن هم شخصیت به درستی شکل گرفته و همانطورکه گفتیم اصالت خود را حفظ کرده است. پیتر پارکر/اسپایدرمن مخاطب را میتواند با خودش همراه کند و روایت داستان هم جذابیت کار را دوچندان میکند. با تکیه به این موضوع میتوانیم روی «مرد عنکبوتی مهربان محله شما» حساب باز کنیم و آن را اثری متوسط اما جذاب خطاب کنیم. نمیتوان ایراد چندانی به آن وارد کرد و تغییرات را ضعیف نامید. به‌هرحال شاید مارول با اطمینان بالا فرمول تغییر با حفظ اصالت را پیاده کرده و میخواهد از این فرمول بازهم استفاده کند. شاید این یک آزمون و خطای نسبتاً موفقیت‌آمیز بوده که مخاطبان را هم تاحدی راضی نگه داشته است. بنابراین میتوان گفت این نسخه از اسپایدرمن، جذاب و سرگرم‌کننده و در حد و اندازه خودش قابل دفاع است.
