تجدید خاطره دلنشین ؛ نقدی بر فیلم گیج گاه
- نقد و تحلیل
- شیدا کامیابی
- 4 دقیقه
فیلم سینمایی گیج گاه به کارگردانی عادل تبریزی و تهیه‌کنندگی ولی‌الله مدنی و حنیف سروری، محصول سال ۱۳۹۹ است. فیلمنامه این اثر، بطور مشترک توسط ارسلان امیری و عادل تبریزی به نگارش درآمده است. برای نخستین بار زوج باران کوثری و حامد بهداد در فیلم «گیج گاه» به ایفای نقش پرداخته اند و بازیگرانی چون سروش صحت، بهرنگ علوی، فرهاد آئیش، امیرحسین رستمی، بیژن بنفشه‌خواه نیز در آن حضور دارند. «گیج گاه» اولین اثر سینمایی عادل تبریزی، برای نخستین بار در جشنواره سی‌ونهم فجر به نمایش درآمد و پس از آن در سال 1402 به اکران عمومی رسید. در این مقاله قصد داریم نگاهی تحلیلی به این فیلم سینمایی داشته باشیم.
خلاصه داستان ؛
این فیلم عاشقانه-نوستالژی، روایتی از زندگی خانواده‌ای در دهه 60 و 70 شمسی است که با متارکه مادر و پدر دچار چالش‌هایی شده و نوجوان داستان، درگیر آن می‌شود. داستان به سمت ازدواج مجدد مادر و مخالفت پسر نوجوانش سوق داده می‌شود و در این بین، اتفاقات کمدی، پا به ماجرا می‌گذراند.
نگاه مستقل گیج گاه ؛
عادل تبریزی در اولین فیلم سینمایی‌اش، اثری بدیع، شریف و دلنشین خلق کرده که دارای نگاهی مستقل و بدون تقلید می‌باشد. شور و جنونی که در کالبد فیلم نهفته، فقط از یک سینه‌فیل بر می‌آید که تبریزی با این فیلم توانست لحن و سبک منحصر به فردی را در سینمای ایران تجربه کند. گیج گاه ادای دینی عاشقانه به دهه 60 و 70 سینما و جامعه ایران است. فیلمی سرشار از خاطره‌بازی و ارجاعات سینمایی که خوشبختانه در نوستالژی متوقف نمی‌شود زیرا که به دنبال اهداف بزرگتری است. گیج گاه همانطور که از عنوانش معلوم است، با مغز و گیج گاه مخاطبش سر و کار دارد که تلاش می‌کند تلنگری به مخاطب بزند تا او را برای لحظاتی هم که شده، شاد و سرخوش کند.
فضایی نوستالژی ؛
یادآوری و سفر به گذشته و نمایش آن دوران، از چند جهت می‌تواند اکثریت را با خود همراه کند. جوان‌تر‌ها نیز با نگاه کردن به گذشته پدر و مادرشان، تعجب می‌کنند و می‌خندند. جوانان آن نسل نیز (که حالا بیشترشان پدر و مادر شده‌اند.) تماشای آن خاطرات برایشان جذاب است. گیج گاه، دستان تماشاگر را می‌گیرد و با خود به بیست سی سال پیش میبرد. گیج گاه بیشتر از آنکه خاطره بازی کند، این خاطره‌ها را به مغزمان می‌کوبد تا یاد آن ایام بیفتیم و آن را با امروز مقایسه کنیم. در «گیج گاه»، اتمسفری مطبوع و حال‌خوب‌کن حاکم است که نشات گرفته از هوش و شناخت فیلمساز و تسلط بر جهان فیلمش است. همه عوامل اعم از دکوپاژ، میزانسن، موسیقی، لباس، بازیگران و… در خدمت فضای داستان هستند که نتیجه این هماهنگی، پدید آمدن چنین فیلم خاص و یکتایی است.
بازیگران گیج گاه ؛
بدون شک، برگ برنده فیلم، ترکیب بازیگران و هنرنمایی چشم‌گیر، مسلط و درخشان آن‌هاست. ستاره‌هایی که بهترین خود را به نمایش گذاشتند تا موجب شد فیلم دیدنی‌تر شود. حامد بهداد که تجربه‌ای متفاوت در کارنامه هنری‌اش داشته، توانسته به شخصیت عجیب و پیچیده حسن با نقش آفرینی هنرمندانه‌اش، روحیه خاصی بدهد. باران کوثری نیز به خوبی از پس نقش خود برآمده و هنرنمایی باورپذیر و دقیقی ارائه کرده است.
بازیگران فرعی ؛
یکی از هوشمندی‌های کارگردان، بهره‌گیری درست از بازیگران فرعی فیلم است و بازی قابل قبول افرادی همچون امیرحسین رستمی، بیژن بنفشه‌خواه، سیاوش چراغی‌پور، بهرنگ علوی، فرهاد آییش، نادر سلیمانی و… که همگی در نقش آفرینی‌های کوتاهشان به درستی ظاهر شده‌اند. حضور ستارگان قدیمی سینمای ایران همچون جمشید هاشم‌پور، رضا صفایی‌پور و حسن رضایی نیز جلوه‌ای درخشان به فیلم داده و جذابیت کادر بازیگری را دوچندان کرده است.
حرف آخر ؛
گیج گاه در قامت فیلمی مستقل و بی‌ادعا، بسیار محترم‌تر و با ارزش‌تر از کمدی‌های مبتذل و بی‌محتوای سینمای ایران است که بر خلاف لیاقت خود در گیشه کولاک می‌کنند. فراموش نکنیم که رویکرد اصلی گیج گاه بیشتر تجدید خاطره برای مخاطب است. بنابراین انتظار کمدی سراسر خنده از آن نداشته باشید. گیج گاه با تمام نقاط مثبت و منفی‌اش، فیلمی دوست‌داشتنی، خاطره‌انگیز و شریف است که از آن به عنوان یک تقدیرنامه از سینمای آن سال‌ها می‌توان نام برد. اگر شما هم این فیلم را تماشا کرده‌اید نظر خود را راجع‌به آن با ما در میان بگذارید!
منتقد: محمدولی دارابی
