جوکر به کارگردانی احسان علیخانی طوفانی شروع شد و بعد از حدود 3 سال دوباره بازگشت. این‌بار علیخانی علاوه بر کارگردانی اثر، اجرای آن را هم برعهده داشت و بعد از جنجال فراوان بالاخره توانست دو فصل از جوکر را با حضور بانوان بسازد. هرچند بر اجرای احسان علیخانی نقدهایی وارد است اما باید قبول کرد که او یک مجری قدرتمند در این عرصه است و همین‌که توانست چنین هنجارشکنی بزرگی را انجام دهد و بانوان را به جوکر بیاورد بسیار ارزشمند است. اما در جوکر 2 فقط زنان حضور نداشتند و مردان هم شرکت‌کننده بودند. اصلاً فصل اول این جوکر با مردان شروع شد. با محمدرضا علیمردانی، نیما شعبان‌نژاد، نصرالله رادش، هادی کاظمی، امیرحسین رستمی، بهرنگ علوی، مجید مظفری و سیدجواد رضویان! فصل پرطرفداری هم شد اما زنان که در جوکر شرکت کردند به جرئت بهترین فصل جوکر تا به اینجای کار بود. چرا؟ با ما همراه باشید.
مقایسه حضور زنان و مردان در جوکر 2 : طبقه بیست‌ویک!
شرکت‌کنندگان فصل اول جوکر 2 را که گفتیم. فصل دوم که اولین فصل حضور زنان بود با شرکت افرادی چون ناهید مسلمی، سوسن پرور، ژاله صامتی، نرگس محمدی، رویا میرعلمی، متین ستوده، گیتی قاسمی و الیکا عبدالرزاقی ساخته و پخش شد. نخست به مقایسه فصل اول و دوم بپردازیم. فصل اول جوکر 2 چگونه بود؟ پر از رقص، شوخی جنسی و انحرافی، مملو از تحقیر و تخریب‌های شخصیتی که در لحن کمدی جدیت خود را از دست می‌داد. اما در فصل دوم و حضور نخستین زنان این ماجراها بود؟ اصلا و ابدا. بهتر است مرور کنید! شوخی جنسی در این فصل مشاهده کردید؟ اصلاً زنان اجازه چنین کاری دارند؟ رقص چطور؟ برای زنان به کلی ممنوع است و حتی کوچک‌ترین حرکت که درصدی هم شبیه به رقص باشد، سانسور میشود. اینطور نیست؟ محدودیت کلام و سخن ندارند؟ با این وجود بازهم خنداندند، حتی بیشتر و باکیفیت‌تر از فصل قبلی!
به لحظات فصل اول دقت کنید. لحظه گفت‌وگوی نیما شعبان‌نژاد و محمدرضا علیمردانی در قامت پیرمرد و پیرزن! تماماً انحرافات جنسی و شوخی‌های پر از ممیزی بود. چه حواشی گسترده‌ای داشت و میتوان مدعی بود تاحدی عدم پذیرش و مقبولیت چنین مسئله‌ای، قابل درک است. اما خنده‌دار هم بود نه؟ یا سکانس مشهور رقص و عشوه بهرنگ علوی و رفقا. لحظات حضور نیما در قامت شخصیت‌هایی دیگر مثل «مرد زبون‌باز» و الی آخر که پرشمار است. چنین مسئله‌ای در جوکر زنان (علی‌الخصوص فصل اول خانم‌ها) مشاهده شد؟ به هیچ عنوان! و این بود تفاوت‌هایی که ارزشمند بود. زنان با محدودیت فراوان خنداندند، هم خودشان را و هم مردم را. بیخود نبود که آمار مخاطبین آن فصل سر به فلک کشید و رکوردی بی‌سابقه شکست.
خلاقیت در کمدی ؛ کدام‌یک بهتر بود؟
مسئله قبلی درباره شوخی‌های ممیزی مردان در جوکر همچنان پابرجاست و در بحث خلاقیت هم به آن نقد وارد است. هرچند بانمک است و خلاقانه اما انگار محدود است و اگر این نکات انحرافی را از مردان بگیرند چیز دیگری برای ارائه ندارند. حتی باوجود کمدی قوی و جان‌دار نیما شعبان‌نژاد باید قبول کنیم که خلاقیت او تماماً در قامت همان بحث شوخی‌های جنسی معنا میگیرد و چیز دیگری ندارد. تأکید می‌کنیم که نیما شعبان‌نژاد در کمدی قوی است و توانایی بالایی دارد اما در جوکر برای پیروزی تکنیکش فقط همان جنس شوخی است! شاید بتوان گفت محمدرضا علیمردانی و هادی کاظمی از این فضا دورتر بودند و کمتر به طنز جنسی اتکا کرده بودند. با این وجود در این مسئله هم زنان جوکر قابل تحسین بودند و به مراتب بهتر! مثلاً لحظات کری‌خوانی بین ژاله صامتی و احسان علیخانی هیچ رنگ و بویی از بی‌احترامی یا تحقیر نداشت.
یا مشکلات نرگس محمدی با زنگ سفید و قرمز و بطورکلی قوانین جوکر. جوکرتایم ژاله صامتی و چالش‌های نوآورانه‌ای که بازهم به دور از نکات ممیزی بود. بعنوان مثال چالش مجوز ورود به ایران به دلایل مختلف برای هر شخص! ادای دین ژاله صامتی به معین (خواننده) و انتقادات ریزی که در لابه‌لای آن لحظات مشاهده می‌شد هم ارزشمند بود! یا لحظات خلاقانه خوانندگی مرزدار شرکت‌کنندگان که آهنگ «مو سوختم مو برشتوم» را زمزمه کردند. مقایسه کنید با فصل بعدی جوکر که بازهم مردان بودند و حتی آن انحرافات و ممیزی‌ها بیشتر اوج گرفت. بازهم رقص، شوخی‌های جنسی پرشمار که سر سانسورچی را بیش از پیش شلوغ کرد و ریزه‌کاری‌های دیگری که کاملاً به دور از احترام و ادب بود. بازهم باید اذعان داشت که موقعیت‌های خنده‌داری وجود داشت و بسیار سرگرم‌کننده بود اما همان فرمول تکرار شد.
مقایسه فصل سوم و چهارم جوکر
فصل سوم دوباره مردان بازگشتند. قدرت‌الله ایزدی سردمدار بود؛ حمید لولایی بزرگ جمع بود و علی اوجی، نیما فلاح، مجید یاسر، علی صادقی، شاهرخ استخری و امین زندگانی همراه این روند شدند. از اولین لحظه حضور قدرت‌الله ایزدی که به عمو رشید معروف بود نوید برنامه‌ای پر از خنده و چالش را می‌داد و مخاطب انتظار بالایی داشت. انصافاً انتظاراتش در زمینه خندیدن و سرگرم‌شدن برآورده شد اما دوباره همان مسئله مهم تکرار شد و شوخی‌هایی به دور از ادب به اوج رسید. به جوکرتایم نیما فلاح که بدنی نصف‌شده را نمایان کرد و دیالوگ سانسورشده قدرت‌الله ایزدی با بوق دقت کنید. یا لحظات لمس بدن بازیکنان توسط همین چهره! به شاشوخی گفتن بی‌دلیل و منطق مجید یاسر و الی آخر که خیلی زیاد و ظاهراً تنها حربه بازیکنان برای پیروزی و موفقیت بود.
ما که مدت‌هاست برای کمدی و خندیدن از محتوا عبور کردیم و هرچیزی جز معنا و مفهوم را به کمدی نسبت می‌دهیم تا بخندانیم! اما حداقل تا این حد رکیک قابل قبول نیست. البته همین که می‌خنداند هم ارزشمند است و فعالیتی که باید با مبلغ جایزه انجام بگیرد بسیار دلچسب و مهم است. کار عمورشید ستودنی است که چندین زندانی را با جایزه‌اش خشنود کرد و در این بحث ما کاملاً احسان علیخانی، تیمش و شرکت‌کنندگان جوکر را تحسین می‌کنیم اما حضور زنان در فصل دوم را بیشتر می‌پسندیم چون خنده زیادی گرفت، بسیار سرگرم کرد، هم شوخی‌های ممیزی و رکیک آن به کمترین حد ممکن رسیده بود و البته احترام و نکات مهم انتقادی بسیار جذاب بود. در مقایسه با فصل چهارم و دومین حضور بانوان، بازهم گروه اول زنان برتری دارند. چرا؟
فصل چهارم جوکر 2 : طبقه بیست‌ویک!
فصل چهارم دوباره با زنان برگشت، با نعیمه نظام‌دوست در صدر و مهسا طهماسبی، حدیث میرامینی، مریم سعادت، سحر ولدبیگی، گلوریا هاردی، فاطمه هاشمی و بهنوش بختیاری! بازهم به شدت خنده‌دار، جذاب! اما چرا می‌گوییم گروه اول بانوان برتری دارند؟ دوباره مسئله تکراری که بارها به آن اشاره کردیم. در فصل چهارم شوخی جنسی کمتر بود اما به‌هرحال ادب و احترام در فصل دوم تحسین‌برانگیز و بسیار دوستانه انجام شد. در فصل چهارم رفاقت بین شرکت‌کنندگان بسیار محسوس بود اما کری‌خوانی‌های بین نظام‌دوست و علیخانی به تکرار افتاده بود و جذابیتش کم‌کم از دست رفت. این مصداق تبعیض نژادی است، هرچند سخت‌گیری بی‌موردی است اگر بخواهیم به این ایراد وارد کنیم. سال 2025 نباید این موارد را بررسی کرد اما حداقل اگر پای مقایسه به میان بیاید، فصل دوم جذابیتی دوچندان دارد.
هرچند لحظات کمدی نعیمه نظام‌دوست بی‌نظیر و بسیار بی‌تعارف است. به او برنمی‌خورد که هیچ حتی خودش با دو مسئله هنجارشکن مهم یعنی چاقی و مجردماندن شوخی میکند. و این خیلی جذاب است که او چنین تابوی مهمی را شکسته و از خودتحقیری فاصله گرفته تا با خودش شوخی کند. شاید ایرادات فصل چهارم همان به تکرار افتادن شوخی‌ها باشد. مسئله‌ای که در فصل دوم کمتر حس شد و تکرار در آن معنا نداشت. اما فصل چهارم نه فقط شوخی‌های خود شرکت‌کنندگان بلکه حضور پرتکرار عین‌الله دریایی و لحظات طولانی و حوصله‌سربر او سرعت ریتم کمدی برنامه را کاهش می‌داد. حضور عین‌الله دریایی جذاب است اما چون ایده‌های جدیدی وجود ندارد و همان تکنیک‌های همیشگی تکرار میشود پس مخاطب حق دارد بعد از گذشت زمان حوصله‌اش سر برود. در فصل چهارم این حضور بسیار تکرار شد و حوصله مخاطب به سر آمد.
کلام آخر؛
اگر از ما رتبه‌بندی بخواهید، می‌گوییم فصل دوم یعنی اولین گروه زنان با شرکت افرادی مثل ژاله صامتی یا ناهید مسلمی بهترین قسمت‌های این فصل جوکر بود. فصل چهارم یعنی دومین گروه بانوان رتبه دوم را دارد، فصل اول با حضور افرادی مثل نیما شعبان‌نژاد و محمدرضا علیمردانی سوم است و فصل سوم با حضور حمید لولایی یا قدرت‌الله ایزدی باوجود جذابیت غیرقابل انکارش بدترین قسمت‌های این فصل است. درمجموع جوکر برنامه جذابی است و سرگرم‌کننده! ارزش تماشا دارد و باوجود ایرادهایی که دارد لحظات تحسین‌برانگیز و خوبی هم به مخاطب ارائه میکند. نظر شما چیست؟ درباره فصل دوم جوکر تحت عنوان جوکر 2 : طبقه بیست‌ویک بنویسید و با ما گفت‌وگو کنید!
